Bi(bli)ografie Havank ( 1904 - 1964)
Biografie:
Havank, een Nederlandse schrijver, is het pseudoniem van Hendrikus Frederikus (Hans) van der Kallen (Leeuwarden, 19 februari 1904 - Leeuwarden, 22 juni 1964). Havank had al vroeg de ambitie schrijver te worden. Charles Nypels, de legendarische boekdrukker, raadde hem omstreeks 1932 aan zijn heil in Amsterdam te zoeken en daar contact te leggen met andere schrijvers en kunstenaars. In Amsterdam schreef hij zijn eerste boek, Het mysterie van St. Eustache, dat hij in 1934 aanbood aan de Utrechtse uitgever Bruna, die het in eerste instantie terugzond maar in 1935, na het overlijden van zijn auteur Ivans (Jacob van Schevichaven), wel wilde uitgeven. Anton van Duinkerken deed hem het pseudoniem Havank aan de hand, naar analogie van dat van Ivans. (H van K werd Havank). Het was het begin van een lange samenwerking met Bruna voor wie hij dertig zeer populaire misdaadromans zou schrijven, meestal met als hoofdpersoon Charles C.M. Carlier alias De Schaduw. In de boeken tot en met Polka Mazurka is Bruno Silvère nog de belangrijkste figuur, al wordt de rol van De Schaduw wel vrij snel groter. De vroege romans lijken nog beïnvloed door Edgar Wallace. Voor Bruna vertaalde Havank een kleine veertig The Saint-boeken van Leslie Charterisen andere misdaadromans, o.a. van R.A.J. Walling, E. Phillips Oppenheim, Raymond Chandler en Sydney Horler. Ook vertaalde hij onder eigen naam twee Franse romans, van Christine Arnothy en Eveline Mahyère. Alle romans en veel van zijn vertalingen werden als pockets in de Zwarte Beertjes-reeks van uitgeverij AW Bruna & Zn. uitgegeven met door Dick Bruna verzorgde omslagen. In grote oplagen: bij zijn overlijden werd het aantal verkochte boeken geschat op meer dan zes miljoen. Rond 1980 begon de belangstelling voor zijn werk te tanen. Havank heeft een wat zwervend bestaan geleid. In Nederland woonde hij in verschillende plaatsen. Voor de oorlog al verbleef hij een tijdlang in Parijs. Vanuit Frankrijk zond hij in het voorjaar van 1940 zijn nieuwe roman De Schaduw grijpt innaar Bruna. De uitgever, beducht voor inbeslagname door de bezetter, schrapte elk anti-Duits element voordat het manuscript naar de drukker ging. In 1949 verscheen het boek voor het eerst in zijn oorspronkelijke opzet, maar in de Zwarte Beertjes-reeks herdrukte Bruna toch weer de "Deutschfreundliche" variant. In 1942 wist Havank via Portugal te ontkomen naar Londen waar hij Cynthia Vickers (1907-1986) leerde kennen met wie hij in 1946 trouwde. Na een korte periode in Heemstede vertrok het paar naar Cagnes-sur-Mer. Later woonden ze nog opPalma de Mallorca. Het huwelijk liep slecht en Cynthia ging in 1955 definitief terug naar Londen. In 1957, na in een Utrechts ziekenhuis hersteld te zijn van een ongelukkige valpartij op Mallorca, vestigde Havank zich in Zuid-Engeland. Hij scheidde niet van Cynthia en zocht haar regelmatig op. Havank keerde in 1963 terug naar Leeuwarden waar hij een kamer betrok in het – later afgebroken – Hotel Amicitia, dat op enkele tientallen meters van zijn geboortehuis lag. Havank overleed in zijn kamer in Amicitia in de late namiddag van 22 juni 1964. Op 26 juni werd hij begraven op de katholieke begraafplaats aan de Harlingerstraatweg. Havank citeerde in zijn boeken regelmatig uit de Bijbel maar was ook zeer belezen in de Nederlandse, Engelse, Franse en Duitse literatuur, waarvan de invloeden door zijn hele werk heen zichtbaar blijven. Volgens zijn biograaf J.P.M. Passage was hij “als kind van zijn tijd en van de gymnasiale cultuur in de jaren twintig en dertig (…) een traditioneel auteur in de beste zin van het woord: zijn werk weerspiegelt de West-Europese beschaving en het tijdloze belang ervan, zoals de ontwikkelde individualist in zijn milieu dat zag.” Zijn graf, dat lang zonder steen gebleven is, wordt beheerd door de Stichting Mateor, waarvan de donateurs jaarlijks rond zijn sterfdag in Leeuwarden bijeenkomen en de schrijver een bloemenhulde brengen. Aan zijn geboortehuis aan de Wirdumerdijk 41, is een bronzen gedenkplaat aangebracht. Deze gedenkplaat is gemaakt door de Leeuwarder beeldhouwer Ben van der Geest. In de Reigerstraat, ook in Leeuwarden, herinnert een vignet van de Schaduw, naar ontwerp van Dick Bruna, aan de schrijver. In het door Havank veel bezochte Dekemastate in Jelsum staat een vitrine met een permanente expositie van Havanks boeken. Naar Havanks romanfiguur De Schaduw werd in 1997 een literaire prijs genoemd, de Schaduwprijs. Sinds maart 2009 is een portret van Havank opgenomen op een van de plafondplaten die de entree van het Leeuwarder stadhuis sieren. De Nederlandse politie noemde in 1989 haar vingerafdrukkenherkenningssysteem naar de schrijver. Van een zestal romans is door de NCRV een hoorspelbewerking gemaakt. Onder het pseudoniem Danier verstript de Nederlandse tekenaar Daan Jippes de avonturen van De Schaduw. In 2006 is een eerste verhaal, Hoofden op hol in boekvorm verschenen. Dit album is in 2009 in Frankrijk uitgebracht als Casse-tête. In 2009 is een tweede stripalbum verschenen: De Schaduw op de Tast, welke is voorgepubliceerd in stripblad Eppo.
Publicaties:
Als Auteur (onder pseudoniem)
Im memoriam de Schaduw
Polka mazurka
De Schaduw en Co. (Verhalenbundel)
Lijk halfstok
Er klopt iets niet
Het probleem van de twee hulzen
Schaduw… waarom? of De stalen bruiloft
De man uit de verte
Hoofden op hol
De n.v. Mateor
Het spookslot aan de Loire
De cycloop
4 schaduwen en 1 spook (Verhalenbundel)
Het mysterie van St.Eustache
Het raadsel van de drie gestalten
3 dartele doodgravers
De weduwe in de wilgen
Vier vreemde vrienden
De Schaduw grijpt in
De Schaduw is terug
Deurwaarders delirium
De verkavelde bruidegom
De zwarte pontifex
Het geheim van de 7de sleutel
Dodemans dollars
Spaanse pepers
De versierde bedstee
Cirkus Mikkenie
Caviaar en cocaine
Menuet te middernacht
Als Co-Auteur (onder pseudoniem)
De erven Mateor
Mysterie op Mallorca
Schaduw achter tralies
Schaduw aan de Donau
Zes Schaduwen in de sneeuw
Schaduw's bedevaart
Grüss gott, Schaduw
De Schaduw en de Duitse dame
Schaduw op de heide
De Schaduw en de maagd
Schaduw's gesloten boek
Schaduw's medelijden
Schaduw op het kerkhof
De Schaduw en de zwarte hond
Schaduw-kwartet (Verhalenbundel)
Hotel de Schaduw
Schaduw's scheve schaats
Kameraad Schaduw
De Schaduw en Jan van Beieren
Mary Christmas (Verhalenbundel)
De schaduw en zijn schoonmoer
Schots en Schaduw
Schaduw's goudmijn